Είναι ίσως η πιο σκληρή πραγματικότητα και αλλαγή που έφερε αυτήν η πανδημία. Η μοναξιά είναι αβάσταχτη για τους ασθενείς, και το περιβάλλον τους, και την ψυχική τους υγεία. Και είναι ακόμα χειρότερη για ασθενείς με αιματολογικούς καρκίνους. Ποτέ και κανένας μας δεν προετοιμάστηκε, ούτε εκπαιδεύτηκε για κάτι τέτοιο, ακόμα κι αν πάντα θεωρούσαμε και εγκρίναμε την απομόνωση, τους single bed θαλάμους και τα δωμάτια αρνητικής πίεσης ως απόλυτα επιβεβλημένα στον περιορισμό της μετάδοσης λοιμώξεων, ιδίως σε μεταμοσχευμένους ασθενείς.
Η απομόνωση κατά τη διάρκεια της ασθένειας δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά οι επιπτώσεις της και οι ανισότητες της ενισχύονται από αυτήν την πανδημία. Οι περιορισμοί των επισκεπτών είναι μέτρο λογικότατο για τη δημόσια υγεία, αλλά είναι εγγενώς άδικο. Τα άτομα με δυνατότητα για τη φροντίδα των αγαπημένων τους στο σπίτι δεν υφίστανται τις συνέπειες αυτών των περιορισμών τόσο σοβαρά. Όσοι διαθέτουν smartphones και προγράμματα με απεριόριστα δεδομένα μπορούν να επικοινωνούν, και ακόμα και να ”βλέπουν” τους δικούς τους έστω και με αυτόν τον τρόπο. Αυτές οι ανισότητες δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι πρέπει να εξαλείψουμε εντελώς τους κανόνες- δυστυχώς, δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια. Αλλά σε στιγμές ελεγχόμενης και όχι ραγδαίας εξάπλωσης της πανδημίας, μπορούμε να επανεξετάσουμε και να επαναθεωρήσουμε και τα μέτρα τα ίδια, και το πώς τα εφαρμόζουμε. Μπορούμε να δουλέψουμε ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι πιο περιθωριοποιημένοι, απομονωμένοι και παραγκωνισμένοι ανάμεσά μας, δεν θα γίνουν ακόμη πιο ευάλωτοι επειδή δεν υπάρχει κανείς στο πλευρό τους να τους προσέξει, υποστηρίξει και συνοδεύσει στην είσοδο ή στο δωμάτιο της κλινικής.
Εδώ και χρόνια θεωρώ ότι οι λίστες ελέγχου των νοσοκομειακών υπηρεσιών (checklists) πρέπει να αναβαθμιστούν. Δίπλα στα κουτάκια που τσεκάρουμε για το εάν κάποιος είναι καπνιστής, αλκοολικός, αλλεργικός και ένα σωρό άλλα χαρακτηριστικά, είναι καιρός να προσθέσουμε την κοινωνική και ατομική απομόνωση σαν επιπλέον χαρακτηριστικό σε κάθε νέα εισαγωγή ασθενούς. Πρέπει να σκεφτούμε προληπτικά και ενεργά πώς η απομόνωση θα επηρεάσει τις εμπειρίες και το επίπεδο περίθαλψης που θα αποκομίσει ο κάθε νέος ασθενής. Είναι και για μας κάτι καινούριο αυτό που περνάμε. Ένα ακόμα καινούριο που όμως δεν πρέπει να αφήσουμε να περάσει έτσι. Αυτή είναι η δουλειά μας τώρα.
