Κάθε χρόνο και κάθε 2 χρόνια τέτοιες μέρες είναι η εποχή των λεμφωμάτων. Όχι γιατί παρατηρείται κάποια έξαρση, αλλά επειδή λαμβάνουν χώρα το ASCO και το ICML, συνέδρια που συνήθως καθορίζουν τις εξελίξεις στα λεμφώματα. Ένα λοιπόν από τα θέματα που αναμένεται να συζητηθούν είναι και οι PD1 αναστολείς (PDi) στο λέμφωμα Hodgkin. Γιατί όμως;
Τα καρκινικά κύτταρα στο λέμφωμα Hodgkin λέγονται Reed-Sternberg (RS) και εκφράζουν έντονα PDL1 λόγω ενίσχυσης της χρωμοσωμικής θέσης 9p24 που περικλείει τις θέσεις PDL1 & PDL2. Γύρω τους ένα πληθωρικό μικροπεριβάλλον περιλαμβάνει άφθονα PD1+ T-κύτταρα και άλλα κύτταρα του ανοσολογικού μας μηχανισμού.
Παρ’ ότι όμως MHC 1 & βήτα-2 μικροσφαιρίνη συνήθως δεν εκφράζονται από τα RS κύτταρα, οι PD1 αναστολείς είναι πιο αποτελεσματικοί στο λέμφωμα Hodgkin απ΄ ότι σε άλλες νεοπλασίες. Ο λόγος άγνωστος.
Οι πρώτες μελέτες του pembrolizumab (Keynote 087) και του nivolumab (checkmate 205) κατέληξαν σε συγκρίσιμα ποσοστά ανταπόκρισης της τάξης του 65-70%. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς είχαν ήδη λάβει Βrentuximab (BV) και αυτόλογη μεταμόσχευση (αν και τα κριτήρια ένταξης διέφεραν ελαφρώς).
Η επιβεβαιωτική μελέτη του Pembrolizumab ήταν η Keynote 204: pembro vs BV σε ασθενείς με ανθεκτικό/υποτροπιάζον Hodgkin, μη κατάλληλους για μεταμόσχευση. Εδώ συμπεριλήφθηκαν ασθενείς με άσχημη κατάσταση ικανότητας και νέοι των οποίων η ύφεση δεν τους επέτρεπε να προχωρήσουν σε μεταμόσχευση. Νικητής στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη νόσου το σκέλος του pembrolizumab.
Κλινικές μελέτες σε άλλους τύπους καρκίνου: PD1i συνδυάζονται ικανοποιητικά με χημειοθεραπεία. Δοκιμάστηκε σε Hodgkin με Brentuximab ή με χημειοθεραπεία στην 1η υποτροπή με εξαιρετικά ποσοστά ανταπόκρισης, τόσο που σε κάποιους ασθενείς δούλεψε σαν διάσωση και γεφύρωμα για μεταμόσχευση. Nivo+BV: CMR 67% Pembro+GVD: CMR 95% Nivo+ICE: 89% (CMR: πλήρης μεταβολική ανταπόκριση).
Με την checkmate 205 να εδραιώνει λοιπόν την ασφάλεια χορήγησης, ακολουθούν μελέτες στην πρώτη γραμμή: Η ομάδα του Allen έδωσε Pembro πριν από AVD, η μελέτη της ομάδας του Lynch Pembro παράλληλα με AVD και τέλος η ομάδα του Brockelmann προ ή παράλληλα με AVD. Όλες βέβαια μικρές μη τυχαιοποιημένες μελέτες αλλά οι ανταποκρίσεις εντυπωσιακές και οι υποτροπές ελάχιστες (AVD είναι το κλασσικό ABVD χωρίς την αρκετά τοξική Bleomycin)
Κι έτσι όλα οδήγησαν στην SWOG1826. Τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης 3 που συγκρίνει BV-AVD με Nivo-AVD σε προχωρημένη (στάδιο III/IV) νόσο. Το σκέλος του κοντρόλ αποτελούταν από τον νικητή της ECHELON-1 που συνέκρινε ABVD x6 με AVD-BV x6. Αναμένουμε τα δεδομένα λοιπόν, κι ως τότε μαθαίνω ότι οι πρωταρχικοί καταληκτικοί στόχοι έχουν ήδη επιτευχθεί.
Όμως: είναι αρκετά τα δεδομένα ώστε να αλλάξει η πρακτική παγκοσμίως; Άπειρα κέντρα εκτός Αμερικής ήδη χρησιμοποιούν escBEACOPP στην πρώτη γραμμή με ποσοστά ίασης κοντά στο 90% ακόμα και σε σταδίου ΙV νόσο! Η HD21 επιπλέον προτείνει το BrECADD ως λιγότερο τοξική αλλά ενδεχομένως εξίσου αποτελεσματική εναλλακτική λύση. Και εδώ τα αρχικά δεδομένα είναι άκρως ενθαρρυντικά! Άρα ο πήχης είναι ήδη πολύ ψηλά. Ας δούμε με αγωνία τι θα ακολουθήσει μέχρι τα τέλη Ιουνίου!
