Στις 4 Μαρτίου 2020, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα COVID-19 λοίμωξης στην Ελλάδα ήταν 9 (31 στις 05/03) με όλους τους ασθενείς να είναι καλά και κανέναν θάνατο. Συγκριτικά στην Αγγλία, υπήρχαν 41 κρούσματα (στις 07/03 έφτασαν τα 206 σε σύνολο 21.460 εξετασθέντων ), με 8 ασθενείς να έχουν ανακάμψει πλήρως, και 33 με ενεργό λοίμωξη. Έχουμε 93,164 επιβεβαιωμένα περιστατικά παγκοσμίως και 3,199 θανάτους. Παρ όλα αυτά θεωρούμε ότι τα πραγματικά νούμερα είναι αρκετά υψηλότερα, καθώς εκτιμάται ότι δύο στα τρία περιστατικά που ξεκίνησαν από την Κίνα, παραμένουν ανεξιχνίαστα.
Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι πλέον έχουμε πολλά και σοβαρά δεδομένα, τόσο ώστε να μπορούμε να έχουμε μια αξιόπιστη εικόνα για την κλινική πορεία της νόσου. Ας ρίξουμε μια ματιά λοιπόν:
Με τα ως τώρα δεδομένα φαίνεται ότι η περίοδος επώασης για τον Severe Acute Respiratory Syndrome-Coronavirus-2 (SARS-CoV-2), τον ιό δηλαδή που προκαλεί COVID-19, είναι από 1 έως 14 μέρες με μέσο όρο τις 5 με 6 μέρες. Σπανιότερες καταγραφές περιστατικών την επεκτείνουν μέχρι και 24 ημέρες.
Αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στην περίοδο απομόνωσης που συνιστά τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), όσο και το κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC).
Η μετάδοση του ιού γίνεται κατά κύριο λόγο μέσω μεγάλων σταγονιδίων. Υπάρχουν επιπλέον αναφορές ότι μπορεί να βρίσκεται τόσο στα κόπρανα όσο και στο αίμα. Σ’ αυτή την περίπτωση δημιουργούνται κι άλλοι δρόμοι και μέσα μετάδοσης του. Κύρια εστία μετάδοσης, όπως και με άλλους κορωναϊούς, αποτελούν χώροι παροχής υπηρεσιών υγείας και υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε τέτοιο βαθμοί ώστε περίπου ένα 41% των περιστατικών να προέρχονται από ένα τέτοιο περιβάλλον.
Ασυμπτωματικοί φορείς επίσης έχουν τη δυνατότητα να μεταδώσουν τη νόσο.
Δεδομένα για τις δυνατότητες επιβίωσης και το νοσογόνο δυναμικό του ιού SARS-CoV-2 εκτός ανθρώπινου οργανισμού δεν υπάρχουν. Ο κοντινός συγγενής, κορωναϊός SARS-CoV, μπορεί να επιζήσει μέχρι και 2 εβδομάδες μετά από αφύγρανση, ή μέχρι 5 μέρες σε θερμοκρασία 22°C-25°C με 40%–50% σχετική υγρασία.
Ο δεύτερος τέτοιος ιός, ο Middle East Respiratory Syndrome (MERS) κορωναϊός (MERS-CoV) επιζεί σε διαφορετικές επιφάνειες για 48 ώρες σε 20°C και με 40% σχετική υγρασία. Και οι 2 ιοί παρουσιάζουν έκπτωση της μολυσματικότητας τους μετά την πάροδο των προαναφερθέντων περιόδων.
Συχνότητα εμφάνισης συμπτωμάτων όπως ξέρουμε έως τώρα είναι: πυρετός 83% -98% • Ξηρός βήχας: 76% -82% • Κόπωση, αδυναμία και μυαλγία : 11%-44%. Άλλα συμπτώματα που αναφέρονται είναι πονοκέφαλος, πονόλαιμος, κοιλιακός πόνος και διάρροια. Εργαστηριακά παρατηρούμε, λεμφοπενία: 70% • παράταση του χρόνου προθρομβίνης 58% • Αυξημένη LDH: 40%. Επίσης γνωρίζουμε ότι 10% όλων των περιστατικών εμφανίζουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό κατά την πρώτη εβδομάδα, και ότι το 80% των περιπτώσεων νοσούν ήπια.
Απεικονιστικά οι ασθενείς με COVID-19 εκδηλώνουν αμφοτερόπλευρες διηθήσεις, και η αξονική θώρακος μπορεί να αναφέρει αλλοιώσεις δίκην θολής υάλου. Είναι προφανές ότι τα ευρήματα αυτά δεν είναι καθόλου ειδικά για την συγκεκριμένη λοίμωξη.
Λίγα δημογραφικά στοιχεία: Σύμφωνα με την δημοσίευση στο New England Journal of Medicine (NEJM) στις 28 Φεβρουαρίου 2020, μεταξύ νοσηλευόμενων ασθενών κυρίως στην πόλη Wuhan της Κίνας, η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 47 έτη, 0.9% των ασθενών ήταν <15 ετών, και 41.9% ήταν γυναίκες.
Στην ίδια δημοσίευση του NEJM, το βασικό καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν διακομιδή στην ΜΕΘ, μηχανική υποστήριξη αναπνοής ή θάνατος. Τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 5.0%, 2.3 % και 1.4%
Μεταξύ των 173 ασθενών με σοβαρής βαρύτητας νόσο, μια από τις παραπάνω καταλήξεις συνέβη σε 43 συνολικά ασθενείς (24.9%).
Μέση διάρκεια νοσηλείας ήταν 12 μέρες. Διάγνωση εισαγωγής ήταν κατά κύριο λόγο πνευμονία (91.1%), ακολουθούμενη από οξύ σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας (3.4%), και καταπληξία -σοκ (1.1%).
Όσο πιο βαριά ήταν η εκδήλωση της νόσου, τόσο πιθανότερο ήταν η διάγνωση εισαγωγής να είναι πνευμονία (99.4% έναντι 89.5% σε νόσο ηπιότερης βαρύτητας).
Εκτός της επαρχίας Hubei, και με δεδομένα όχι εκτενή, η θνητότητα φαίνεται να είναι ~1%-2%, εξαρτώμενη σε μεγάλο βαθμό από την ακριβή διάγνωση ασθενών με ήπια νόσο.
Παρ όλα αυτά, τα περισσότερα στοιχεία γύρω από τον ιό είναι άγνωστα. Τα ποσοστά που ανακοινώσανε αρχικά οι Κινέζοι ήταν συρρικνωμένα, το ποσοστό των ελαφρά συμπτωματικών περιπτώσεων που διέφυγαν ελέγχου άγνωστο, πνευμονίες που διεγνώσθηκε να οφείλονται στον ιό της γρίπης δεν είναι σίγουρο εάν είχαν επιλοίμωξη ή παράλληλη λοίμωξη με SARS-CoV-2, ο ρυθμός μετάλλαξης του ιού και η αντίστοιχη νοσογόνος ικανότητα τους επίσης όχι απόλυτα σαφής, και αρκετά ακόμη, όπως η ικανότητα του να επαναμολύνει άτομα που φαίνεται να έχουν αναρρώσει πλήρως. Θεωρούμε επίσης ότι το L στέλεχος του ιού σε σχέση με το στέλεχος S εκδηλώνει πολύ πιο επιθετική νόσο.
Ας μείνουμε προς το παρόν λοιπόν στα βασικά αλλά πολύ χρήσιμα που ήδη γνωρίζουμε: Οι κορωναϊοί είναι οικογένεια RNA ιών, που ανακαλύφθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’60, και προκαλούν κατά κύριο λόγο -αλλά όχι αποκλειστικά- ήπιες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε σίγουρα εκτεθεί και νοσήσει κάποια φορά στη ζωή μας από κορωναϊό. Το στέλεχος SARS-CoV-2 όμως έχει διαφορές και μεγαλύτερη επιθετικότητα και θνητότητα. Ωστόσο παραμένει ένας RNA ιός, και σαν τέτοιος περιβάλλεται από έναν μεμβρανώδη φάκελο – περίβλημα λιπιδίων. Εκεί έγκειται το γεγονός, ότι πλένοντας τα χέρια καλά με σαπούνι και νερό, διαλύεται αυτό το λιπιδιακό περίβλημα, απογυμνώνοντας και τελικά σκοτώνοντας τον ιό.
