Το οζώδες λέμφωμα (FL) είναι ο πιο κοινός τύπος από τα χαμηλής επιθετικότητας λεμφώματα, και αντιπροσωπεύει περίπου το 20% όλων των λεμφωμάτων. Αν εξαιρέσουμε την εντοπισμένου σταδίου νόσο που μπορεί να ιαθεί με ακτινοθεραπεία, τις περισσότερες φορές το λέμφωμα αυτό τείνει να υποτροπιάζει συνεχώς. Σε προχωρημένα στάδια, ακόμη και σήμερα με σύγχρονες θεραπείες, λόγω του γεγονότος ότι η πρώιμη παρέμβαση δεν έχει αποδειχθεί να παρατείνει την επιβίωση, πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζονται με μια αρχική προσέγγιση παρακολούθησης και αναμονής (watch and wait). Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται άμεσα συστηματική θεραπεία λόγω ταχέως εξελισσόμενης ή συμπτωματικής νόσου. Τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο η ελεύθερη εξέλιξης όσο και η συνολική επιβίωση (PFS/OS) έχουν βελτιωθεί με την εισαγωγή στη θεραπεία των μονοκλωνικών αντισωμάτων αντι-CD20 (κυρίως rituximab) και τη βελτιωμένη υποστήριξη.
Παραμένει όμως το πρόβλημα με κάποιους ασθενείς να μην ανταποκρίνονται στη θεραπεία εκδηλώνοντας είτε σύντομη επιδείνωση ή εκτροπή σε επιθετικό από μεγάλα Β κύτταρα λέμφωμα. Σημαντικότατος προγνωστικός δείκτης για τη συνολική επιβίωση (OS) φαίνεται τα τελευταία χρόνια να είναι η εξέλιξη της νόσου εντός ≤24 μηνών (POD24).
948 ασθενείς με οζώδες λέμφωμα σταδίου II-IV από το Εθνικό σύστημα καταγραφής λεμφωμάτων στη Σουηδία, με διάγνωση μεταξύ 2007–2014 που έλαβαν χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής, παρακολουθήθηκαν έως το 2020.
Με διάρκεια διάμεσης παρακολούθησης 6,1 χρόνια(3,5–8,4), 414 ασθενείς εμφάνισαν εξέλιξη νόσου (POD) (44%), εκ των οποίων 270 (65%) σε διάστημα ≤24 μηνών. 15% των περιπτώσεων εξέλιξης ήταν εκτροπή. Σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς εξέλιξη, η POD αύξησε τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες και σε όλες τις θεραπείες, αλλά σχετικά λιγότερο μεταξύ των ασθενών που έλαβαν θεραπεία μόνο με rituximab συγκριτικά με όσους έλαβαν R-χημειοθεραπεία. Η δυσμενής επίδραση του POD ήταν παρόμοια μεταξύ των κλασσικά χορηγούμενων σχημάτων, R-CHOP και BR. Η αρνητική επίδραση της POD στην επιβίωση παρέμεινε ακόμα και για εξέλιξη νόσου που εκδηλώνεται ως και 5 χρόνια μετά από R-χημειοθεραπεία, αλλά μόνο εντός 2 ετών αν συμβεί σε ασθενείς που έχουν λάβει μόνο Rituximab. Αν δούμε την πενταετή επιβίωση ασθενών που έλαβαν R-χημειοθεραπεία πως επηρεάζεται από την χρονική στιγμή της POD, στους 12, 24 και 60 μήνες είναι 34%, 46% και 57% αντίστοιχα, ενώ εάν δεν υπήρχε εξέλιξη τα αντίστοιχα ποσοστά θα ήταν 78%, 82% και 83% Συμπερασματικά, η εξέλιξη της νόσου κυρίως εντός αλλά και μετά των 24 μηνών, σχετίζεται με χειρότερη επιβίωση τουλάχιστον σε αυτό τον τύπο λεμφώματος. Τα αποτελέσματα αυτά αναπαράγονται και σε άλλους τύπους λεμφωμάτων και καταδεικνύουν την ανάγκη για προσεκτικό και πολλές φορές εξατομικευμένο τρόπο αντιμετώπισης αυτών των ασθενών.
